titel
Ontdek de thema's... Kunst & LetterenOntdek de thema's... GeheugenOntdek de thema's... RetoricaOntdek de thema's... GeschiedenisOntdek de thema's... FilosofieOntdek de thema's... MystiekOntdek de thema's... EssaysOntdek de thema's... Over de natuur
alle uitgaven geordend op auteur alle uitgaven geordend op boek contact voor de pers voor de boekhandel prospectus Rights catalogue Foreign rights

houd mij op de hoogte
paperback
vormgeving rudo Hartman
geïllustreerd
168 bladzijden
isbn 978 90 6554 0850
nur 320
€ 24,50
eerste druk


bestel
international order
omslag

'Eerherstel voor een ontijdige zonsopkomst'
- de Volkskrant

'De Groningse fysicus Siebren van der Werf levert definitief en onweerlegbaar eerherstel voor Barentsz en Van Heemskerck'
- NRC Handelsblad

'Een aanwinst: Van der Werf heeft inderdaad het laatste woord geschreven over het Nova Zembla verschijnsel, een fenomeen dat natuurkundigen en historici eeuwenlang heeft beziggehouden'
-Tijdschrift voor Zeegeschiedenis


Van der Werf Het Nova Zembla verschijnsel
Geschiedenis van een luchtspiegeling



Siebren van der Werf (1942) is fysicus en navigatiehistoricus.

Voor meer Siebren van der Werf, zie https://sites.google.com/site/siebrenvanderwerf/

Tijdens de overwintering van Willem Barents en zijn bemanning op Nova Zembla, in 1596-1597, zagen zij de zon op 24 januari 1597 voor het eerst terug. Het was meer dan twee weken voordat de zon na de poolnacht daar op hun breedte van 76º mocht worden verwacht: de zon stond nog meer dan vijf graden onder de horizon. Dat ze niettemin toch gezien werd – begrijpen wij achteraf – had zijn oorzaak in een lange afstand luchtspiegeling. Het dagboek van Gerrit de Veer geeft hiervan de eerste documentatie en het effect is bekend geworden als het Nova Zembla verschijnsel. Vanaf het begin is De Veers verhaal omstreden geweest, vooral in eigen land. Nog steeds twijfelen Nederlandse geschiedschrijvers aan de betrouwbaarheid van zijn beschrijving.
De Veers relaas is ook onderzocht door natuurkundigen. Johannes Kepler had zich al in 1604 laten inspireren tot een visionaire uitleg: ergens boven ons hoofd houdt de lucht op en begint de ether. Licht kan daartegen weerkaatsen, zoals aan de binnenkant van glas. Zo moet het mogelijk zijn geweest dat de Nederlanders op Nova Zembla niet de zon zelf, maar haar reflectie hebben gezien.

In Het Nova Zembla verschijnsel laat Siebren van der Werf zien hoe Keplers uitleg stand heeft gehouden, al moet de etherspiegeling van Kepler vervangen worden door luchtspiegeling. Op dezelfde wijze vertekenen zonsondergangen, zien we fata morgana’s en asfaltmirages. Zulke natuurverschijnselen kunnen sinds kort aan de hand van computersimulaties berekend worden, waardoor waarnemingen van mensen als Gerrit de Veer bevestigd en verklaard kunnen worden. Het Nova Zembla verschijnsel is een pleidooi voor opmerkzaamheid, wetenschappelijke precisie en historische passie.



Mail deze pagina



Naar boven, de hoofdpagina, disclaimer of het colofon