titel
Ontdek de thema's... Kunst & LetterenOntdek de thema's... GeheugenOntdek de thema's... RetoricaOntdek de thema's... GeschiedenisOntdek de thema's... FilosofieOntdek de thema's... MystiekOntdek de thema's... EssaysOntdek de thema's... Over de natuur
alle uitgaven geordend op auteur alle uitgaven geordend op boek contact voor de pers voor de boekhandel prospectus Rights catalogue Foreign rights

houd mij op de hoogte
gebonden
vormgeving Erik Prinsen
& rudo Hartman


336 bladzijden
isbn 978 90 6554 1116
nur 680/730
€ 18,50
eerste druk


bestel
international order
omslag

Frank Ankersmit De navel van de geschiedenis
Over interpretatie, representatie en historische realiteit



Frank Ankersmit (1945) is de invloedrijkste filosoof van de geschiedschrijving in het Nederlandse taalgebied, en toonaangevend daarbuiten. Hij is emeritus hoogleraar intellectuele en theoretische geschiedenis.

Van hem zijn eveneens verschenen De historische ervaring, en De sublieme historische ervaring.

Over het Italianiserend landschap van de schilder en landmeter Jan Hackaert (1628-na 1685), dat op het omslag staat, kan men op de gulden snede rechts van het centrum een denkbeeldige verticale lijn trekken die het schilderij verdeelt in twee zelfstandige composities, ieder met een eigen horizon, coloriet en retoriek. Eenheid en verdeeldheid versterken elkaar omdat de kunstenaar er uitstekend in is geslaagd de bewust nagestreefde verdeeldheid van de compositie te maskeren.

Volgens een oude hermeneutische regel moeten wij het geheel van een kunstwerk uit de delen verstaan, en vice versa. Passen wij deze regel toe, dan is de hermeneutische functie van de denkbeeldige verticale lijn inderdaad paradoxaal. Enerzijds is ze ons eerste en belangrijkste hulpmiddel bij de interpretatie van de voorstelling in haar geheel, anderzijds echter ontmoedigt zij onze natuurlijke geneigdheid de beide delen van het schilderij in termen van elkaar, dat wil zeggen als één geheel, te verstaan. Zij is tegelijkertijd voorwaarde en grens bij de interpretatie. De verticale lijn is de navel van de voorstelling in de zin waarin de metafoor van de navel in deze bundel wordt gehanteerd.

De aard van de navel van Hackaerts schilderij laat zich nog nader preciseren. Het schilderij is een vanitas voorstelling. De donkere zijde met de beide figuren – man en vrouw – verbeeldt de wereld van de sterfelijke mens; de klare, heldere zijde met de verre en hoge horizon de wereld van het leven na de dood. Beide worden van elkaar gescheiden door de op de verticale lijn gesitueerde en in de vorm van een grafkruis gestileerde rots. De navel van de voorstelling verwijst naar ons geboren worden in een toekomstig leven.


Mail deze pagina



Naar boven, de hoofdpagina, disclaimer of het colofon